Зебрњак - Zebrnjak ... фото запис

сл.1  Зебрњак - Zebrnjak ...

Спомен костурница на погинатите србски борци (687 убиени, 3.280 ранети, 597 исчезнати) во текот на прочуената Куамновска Битка 23 и 24 Октомври 1912 година (Прва балканска војна Србија-Турција). Ова е битка каде србите по поразот на Косово 28 Јуни 1389 година - првпат извојуваат победа против османлиите. По оваа битка србите влегуваат во Скопје без борба. По битката во Битола 16-19 Ноември 1921, турците повторно се воено поразени и потиснати надвор од балканските простори ... Историски извори говорат дека на страната со србската војска учествуваат локални чети, предводени од локални војводи. Коските на МК доброволци и на србските војници најпрвин се чувани во црквата св.Ѓорѓи Старо Нагоричане. По изградбата на импозантниот споменик во 1937 година по проект на архитектот Миодраг Коруновиќ, коските со пригодни црковни обреди на 30 Октомври1937 се пренесени во импозантната спомен костурница на Зебрњак и осветени.             Повеќе ».....

Споменикот со вкупна висина од  48.5 метри е граден со базалитен камен (кој го има во близина) со армирано-бетонска конструкција. На најврбните точки споменикот бил осветлуван со три петро-макс лампи. Ноќе се гледал од голема далечина. Во времето на градбата бил највисок споменик на целиот балкан. Во приземјето на споменикот биле сместени коските од погинатите војници. Над споменикот во осум преградени простории имало мал музеј на артефакти од кумановската битка, на 18 метар имало меморијална капела, а на самиот врв имало импозантен крст. Фреските во капелата биле изработени од Живорад Настасијевиќ  ...

Во Мај 1942 година (во екот на втората светска војска) бугарската власт со помош на локални “гавази“ го минира и руши 2/3 од спооменикот. Бугарската влст знаејки ја светоста на овој споменик никојпат не го призна ова злодело, иако во тоа време се рушени и други споменици како на пример споменикот на Војводата Петко Илиќ Муса и првиот учител Крста Алексиќ во селото Старо Нагоричане - подигнат на 7.Мај 1934 год (срушен е со минирање на 21.Април 1941 год.) ... По завршувањето на втората светска војна споменикот е делумно реконструиран ... во 1985 година кога се врши поголема последна интервенција со цел да се конзервира објектот.

Во последно време има иницијатива од општината Старо Нагоричане со подршка на МК власт и власта на Србија да се направи темелна реконструкција на овој споменик. Пред извесно време министерствата за култура на Македонија и Србија потпишаа меморандум за соработка на еден таков проект. Во минатото на одредени годишнини се одржуваа и заеднички сослужувања на МК и србската црква - служејки заедничка панихида за загинатите војници.

Пред некоја недела бев на фото сесија на овој културно историски споменик од каде произлегоа моите фотографии ...

сл.2  Ова е најчестата слика, која вообичаено се слика од новиот пат Куманово-Крива Паланка. Тука паралелно постои и стар пат, од каде се оди до споменикот ...

сл.2  Од главниот асфалтен пат нема никаков патоказ, табла за да покаже каде може да се отклони од патот за да се дојде по споменкостурницата Зебрњак ... Ова мора под итно да го исправи власта на Општината Старо Нагоричане. Дури и јас кој потекнувам од тој крај едвај се снајдов за да стигнам до споменикот ...

сл.3

сл.4

сл.5

сл.6

сл.7 и 8

сл.9 и 10

 

сл.11 и 12

сл.13

сл.14 и 15

сл.16 и 17

сл.18 и 19

сл.20

 

сл.21

сл.22

сл.22

сл.23

сл.24

сл.25 и 26

сл.27

Сви на колена, сви!
Овде је била
Свештена ватра жртве благородне,
Што су је махом широкијех крила

Змајеви наши распламтели. Нека
С молитвом сваки пољуби тло свето,
С кога је вишња загрмела јека

Освете слатке. И к`о талас бурни
Сињега мора разлила се широм
Преко равнина и гудура тмурни`,

Робље да прене и донесе вести:
Пламени обруч устрептана сунца
Како се рађа из крви и свести...

Сви на колена, сви!
Овде је Врело,
Где се сва лепа напојише срца
Снагом богова за боговско дело.

Овде је свети Храм. Овде је луче
Ватрама вере зажегла слобода,
Србију Стару да с нова обуче

У сјај и блеске као давних дана,
Када је, оно, Госпођа Царица
У одсевима гривна и ђердана,

Гледала одозго, с високих балкона,
С победа како император језди,
Уз урнебесни клик и поздрав звона.

Сви на колена, сви!

Алекса Шантић, 1913. године

 

 

Војници око ватре, у предаху Кумановске битке.

Комора у Куманову, октобар 1912.

Турски војници, са крстом на капама, заробљени у Кумановској бици.

Заробљени турски официр у Куманову.

Кумановско бојиште.

Први воз после битке за Куманово.

• Зебрњак ...
• Спомен костурница Зебрњак
• Дотерани Зебрњак и Кајмакчалан за дозвола за прослава во "Прохор Пчињски"
• Србите ќе може да чествуваат на Зебрњак и на Кајмакчалан 
• Министерот Шутановац положи венец на Зебарњак 
• Свечено одбележана годишнината од Кумановската битка
• Кумановските Срби тврдат дека се поткопува споменикот кај Зебрник
• Спомен – костурница Зебрњак код Куманова 
•